آفات گردو بیش از 15 مورد می باشد که مهمترین آن «کرم خراط» می باشد. استانهای آلوده عبارتند از: کرمان،همدان، فارس، اصفهان، تهران، البرز، خراسان رضوی و شمالی، آذربایجان شرقی و غربی، قم، مرکزی، قزوین و زنجان، که بطور متوسط به میزان 70-50 درصد به میوه های گردو خسارت وارد می آورد.
کرم خراط Zeuzera pyrina
لارو آفت پروانه فري ( كرم خراط) در مناطق كم ارتفاع و همچنين مناطق گرم و خشك موجود مي باشد که در صورت خشکسالی و کم آبی باعث ایجاد سوراخها و دالانهایی در تنه و شاخه های اصلی و خشکی و از بین رفتن شاخه ها و برگها و مرگ تدریجی درخت گردو می گردد.
بنابراین لازم است قبل از هرس كاملاً بصورت فيزيكي حذف و دالانهاي روي شاخه هاي اصلي و تنه اصلي بوسيله سم و چسب پيوند پوشانده شوند ، در فصل رشد نيز شاخه هاي جديد را در حدود اواخر خرداد و تيرماه بازديد نموده در صورت مشاهده اولين آثار فعاليت اين آفت آنها را نيز حذف نموده وحداقل 3-2 نوبت سمپاشي بفاصله 15 روز با سموم تدخيني و با استفاده از فرمون های جنسی و طبق توصيه كارشناسان حفظ نباتات انجام داد
.همچنین در مبارزه تلفیقی علاوه بر موارد فوق الذکر بایستی با انجام هرس اصلاحی (بفرم جامی با محور مرکزی تغییر یافته)و سوزاندن شاخه های آلوده و تغذیه با کود های آلی و ارگانیک و آبیاری اصولی در سایه انداز درخت با این آفت مبارزه کرد.
روش های کنترل آفات گردو :
- نصب تله های فرمونی (در ارتفاع یک سوم بالایی تاج درخت ) و نصب تله های نوری و جذب حشرات کامل این آفت قبل از تخم گذاری و ورود لارو به داخل درختان
- تقویت درختان، آبیاری منظم و کافی باغ، کود دهی و رعایت اصول باغبانی
- هرس شاخه های آلوده و خشک و سوزاندن آنها
- مسدود کردن دالان های لاروی فعال: این دالان ها به وسیله تجمع توده ای قهوه ای رنگ از فضولات لاروی ، خاک اره به همراه ترشح شیرابه درخت که از سوراخ تنه و سر شاخه بیرون زده مشخص می شود. جهت مبارزه می توان ابتدا با استفاده از یک سرنگ سمومی مانند دورسبان به داخل سوراخ ها تزریق و سپس مدخل لاروی را با استفاده از مواد چسبنده ای مانند چسب آکواریوم و یا موادی چون خمیر نقاشی و یا حتی مواد در دسترس مانند گل رس بپوشانیم.
- از بین بردن لاروها توسط مفتول فلزی قابل انعطاف
- البته براي مبارزه با كرم خراط يا پروانه فري (Zeuzera) كه آفت بسيار خطرناك و پلي فاژ می باشد بايستي از مبارزه تلفيقي استفاده كرد كه در اين خصوص پيشنهاد مي شود از راه هاي ذيل استفاده شود:
- هرس شاخه هاي بسيار آلوده بخصوص شاخه هاي فرعي و واقع شده در قسمت هاي فوقاني تاج درخت و انتقال آنها به خارج از باغ و آتش زدن و سوزاندن آنها.
- انجام هرس اصلاحي در درختان مسن گردو به فرم جامي با محور مركزي تغيير يافته در مدت 3-2 سال و در نهايت انتخاب سه تا چهار شاخه اصلي (بازو) براي هر درخت در جهات مختلف و بفواصل حداقل 30 سانتي متر از همديگر و با سيستم (Open center) يا هرس به روش (Modified centeral leader) فرم جامي با محور مركزي تغيير يافته
- آبياري در سايه انداز درخت با دور آبياري 10-7 روز يكبار و ضمناً تقويت درختان با كود شيميايي ماكرو (فسفاته و پتاسه به ميزان هركدام يك كيلو در اسفندماه و ازته به ميزان يك كيلو براي هر درخت بارده در دو نوبت، نيمي در فروردين و الباقي يكماه بعد) همگي در سايه انداز و بهمراه آب آبياري. ضمناً پخش كردن كود دامي 30 تن در هكتار در اواخر پاييز تا اواخر زمستان در بين فواصل درختان و برگرداندن آنها به خاك (به عمق 30 سانتي متر)
- رعايت فواصل كاشت 10-8 متر براي درختان گردوی بذری و در صورت لزوم كف بركردن درختان آلوده و سرمازده و كم محصول و يا بسيار آسيب ديده از كرم خراط و انتقال آنها به خارج از باغ و آتش زدن و سوزانده كامل شاخه هاي آلوده به كرم خراط.
